سایه سرد کرونا بر تعطیلات داغ کودکان
تاریخ انتشار: ۱۴ مرداد ۱۳۹۹ | کد خبر: ۲۸۸۵۶۹۷۰
ایسنا/اصفهان روزهای طولانی و گرم تابستان همیشه زمان طلایی بازی و تفریح و گردش برای کودکان بود، اما شیوع ویروسی که حتی مدارس و مهدهای کودک را به تعطیلی طولانی مدت کشاند، به این روزهایی طلایی هم رنگ و بوی متفاوتی داده است.
حوالی ساعت ۵ بعد از ظهر در میدان نقش جهان، خانواده های زیادی برای گذراندن یک بعد از ظهر داغ تابستانی به همراه فرزندانشان به میدان آمده و زیر سایه درختان و روبروی فواره های حوض میانه میدان نشسته اند.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
اگرچه به خاطر وضعیت قرمز این روزهای اصفهان، هشدارهای زیادی به شهروندان برای ماندن در خانه و حضور نیافتن در اجتماعات غیرضروری داده شده، اما به نظر می رسد بعد از گذشت ۶ ماه، خانواده ها برای سرگرم کردن کودکان و گذراندن اوقات فراغت آنها در نبود کلاس های تابستانی، حسابی کلافه و سردرگم شده اند.
مادر شاغلی که به همراه دختر خردسالش برای قدم زدن به میدان آمده، می گوید: شش ماه است نگهداری دخترم را به مادرم سپرده ام اما این روزها به فکر فرستادن دوباره او به مهدکودک افتاده ام، چون مادرم هم به مراقب و رسیدگی به خودش نیاز دارد، ضمن اینکه دخترم هم احتیاج به بازی با هم سن و سال هایش را دارد و شاید به خاطر همین دیگر اشتیاق اولیه برای رفتن به خانه مادربزرگ را ندارد و حسابی بی حوصله و منزوی شده است.
خانم دیگری که روی نیمکت نشسته و نگاهش به دو پسر بچه ای است که مشغول دوچرخه سواری هستند، می گوید: نمی توانم جلوی اصرار بچه ها برای بیرون آمدن از خانه بگیرم و چاره ای ندارم جز اینکه حداقل یکی دو ساعت عصرها همراه شان بیرون بیایم و مراقب شان باشم تا بازی کنند. اگر این کار را هم نکنم بچه ها هیچ برنامه دیگری در روز به غیر از تلویزیون و بازی با تلفن همراه من و پدرشان ندارند.
خانم جوان دیگری که همراه همسرش به میدان آمده می گوید: پسر ۴ ساله اش این روزها آنقدر پای برنامه های تلویزیونی و کارتن های مختلف نشسته که دیگر به این کار عادت کرده و حتی حوصله بازی کردن با وسایل بازی اش را ندارد. او می گوید: پسرش نوه اول خانواده است و هم بازی در فامیل ندارد، اما قبل از کرونا حداقل نصف روز را در مهدکودک و یا خانه بازی می گذرانده و کمتر به تلویزیون وابسته بوده است.
سرگرمی کودکان و دغدغه بزرگ والدین
سمیه ولیخانی، دانشجوی دوره دکتری مشاوره کودک دانشگاه آزاد اسلامی خمینی شهر در گفت و گو با ایسنا، می گوید: با ادامه شیوع ویروس کرونا و خطر ابتلا به این ویروس بسیاری از مردم به دنبال پاسخ این سوال هستند که چطور کودکان را در این روزها سرگرم و مشغول کنند؟
او با اشاره به اینکه والدین در این برهه از زمان بیشتر از هر زمان دیگری سردرگم هستند، اضافه می کند: بسیاری از والدین فکر می کنند به بن بست رسیده اند و حتی بیشتر از محققان آرزوی کشف واکسن کرونا و درمانی برای این ویروس را دارند.
این مشاور کودک با اشاره به اینکه تعطیلی مهدکودک ها و مدارس به غیر از تاثیری که بر روند آموزشی کودکان و نوجوانان داشته، بر حوزه های رشد حرکتی، شناختی، اجتماعی و سلامت روان آنها نیز تاثیر بسزایی داشته است، می گوید: بر هم خوردن روال عادی زندگی احتمالاً یکی از بزرگترین عواملی است که بر کودکان تأثیر می گذارد. کارهای روزمره ای که کودکان و نوجوانان قبل از شیوع کرونا انجام می دادند شامل رفتن به مهد کودک و یا مدرسه، دیدار دوستان، شرکت در کلاس های فوق برنامه درسی و ورزشی، گردش و تفریح در پارک و سینما و شهربازی، رفتن به مراکز خرید و بازار و دیدار با اقوام بود. همه فعالیت های روزمرده به کودکان ساختار و چارچوبی قابل اعتماد می بخشید و به آنها احساس امنیت و راحتی هدیه می داد، اما اکنون این ساختار بهم ریخته است.
وی همچنین به از بین رفتن ارتباطات اجتماعی کودکان اشاره و تصریح کرد: تصور کنید که بچه ها چگونه رابطه با اقوام، همبازی و دوستان خود را از دست داده اند، برخی از این کودکان حتی قادر به دیدار پدربزرگ و مادر بزرگ خود به خاطر حفظ سلامتی آنها نیستند. قبول محدودیت در ارتباطات اجتماعی توصیه شده و لازم، برای ما بزرگسالان دشوار است و احتمالاً برای کودکان و نوجوانانمان بسیار دشوارتر.
ولیخانی با اشاره به اینکه در این شرایط رسانه ها نیز می توانند تاثیر منفی بر کودکان و نوجوان بگذارند، همانطور که ممکن است بر والدین نیز تأثیر منفی بگذارد، توضیح می دهد: دنبال کردن جریان مداوم اخبار و گزارش ها و تصاویر افرادی که بیمار می شوند و انتشار آنها در تلویزیون، رادیو و رسانه های اجتماعی می تواند منجر به ترس و اضطراب به ویژه در بین کودکان و نوجوانان شود.
این دانشجوی دوره دکتری مشاوره کودک توصیه می کند: تلویزیون و رادیو را خاموش کنید. شنیدن تک تک اخبار لازم نیست، به ویژه وقتی کودک شما حضور دارد. لازم نیست شما و فرزندتان از تمام اطلاعات پیرامون سیراب شوید، یک بار در روز کافی است در جریان اخبار قرار بگیرید.
کارهایی که پدر و مادرها باید انجام دهند
وی در ادامه در خصوص کارهایی که پدر و مادرها می توانند انجام دهند تا اثرات منفی کرونا و به دنبال آن خانه نشینی کودکان کاهش یابد، می گوید: خوشبختانه افراد و به ویژه کودکان، موجوداتی بسیار انعطاف پذیر و سازگار هستند. پس یکی از مهمترین راه ها صحبت کردن با کودکان است. درباره آنچه اتفاق می افتد با آنها صحبت کنید، درباره افکار و احساساتشان از آنها سؤال کنید، با آنها همدلی کنید و توضیح دهید چرا مجبورند جشن تولد خود را لغو کنند، یا چرا نمی توانند مادربزرگ و پدر بزرگ شان را ببینند، با دوستان شان قرار بگذارند و ... برای آنها یک پشتیبان بزرگ و دلسوز و ایمن باشید. تحقیقات نشان می دهد که این کار تأثیر بسیار آرامش بخشی بر روی بچه ها دارد.
ولیخانی با بیان اینکه در این روزها باید اجازه دهید فرزندان شما بازی کنند، تصریح می کند: بازی برای رفاه عاطفی بچه ها به ویژه در این مواقع ضروری است، در عین حال که تأثیر شگرفی در رشد شناختی و اجتماعی آنها دارد. کودکان از طریق بازی، احساسات خود را ابراز و تسخیر می کنند که به آنها در تقویت قدرت عاطفی کمک می کند، بنابراین لیستی از بازی های قابل اجرا برای فرزندانتان تهیه کنید.
این مشاور کودک با تاکید براینکه والدین باید اجازه بدهند فرزندان از نظر جسمی فعال باشند، می افزاید: ورزش باعث افزایش روحیه و تقویت قوای جسمی و کاهش استرس می شود. اگر فضای لازم را دارید، در خانه، حیاط و یا روی پشت بام ورزش کنید، در غیر این صورت با رعایت توصیه های بهداشتی به بیرون بروید و در محیطی خلوت و به دور از اجتماعات شلوغ هوایی تازه کنید.
نفس عمیق بکشید
وی اضافه می کند: یکی از راه هایی که استرس روحی و عاطفی را کاهش می دهد - از کودکان پیش دبستانی گرفته تا بزرگسالان - نفس کشیدن ذهن است. به فرزندان خود بیاموزید که نفس خود را کنترل کرده و نفس عمیق بکشند. یک راه برای انجام این کار این است که دراز بکشند، یک اسباب بازی لطیف را روی شکم خود قرار دهند و هنگام دم و بازدم، عروسک یا اسباب بازی را به آرامی در بالا و پایین حرکت دهند.
دانشجوی دوره دکتری مشاوره کودک دانشگاه آزاد اسلامی خمینی شهر با بیان اینکه به فرزندان خود کمک کنید زندگی اجتماعی خود را حفظ کنند و با دوستان و اقوام و مادربزرگ و پدربزرگ در تماس باشند، خاطرنشان می کند: بگذارید کودکان برای آنها پیام ارسال و تماس تلفنی یا تماس ویدیویی برقرار کنند و با این کار احساس خوشحالی و مفید بودن داشته باشند.
لطفاً به خودتان کمک کنید
وی همچنین به والدین توصیه کرد که خود اندیشی را تمرین کنند و می افزاید: ببینید حال شما چطور است؟ آیا مضطرب هستید؟ استرس دارید؟ بیش از حد نگران هستید؟ اگر این احساسات برای تحمل کردن بیش از حد قوی هستند، لطفاً به خودتان کمک کنید، این کار به فرزندان شما نیز کمک می کند.
ولیخانی به والدین توصیه کرد بر روی کارهای خوب متمرکز شوند و ادامه می دهد: ببینید چه کاری می توانید در خانواده خود انجام دهید تا سالم بمانید و به دیگران در سالم ماندن کمک کنید، کارهایی مثل شستن دست ها، ماندن در خانه، عادات سالم برای قوی ماندن بدن و ... باعث می شود شما و فرزندتان احساس امنیت و آرامش خاطر بیشتری داشته باشید.
این مشاور کودک با یادآوری اینکه ممکن است اوضاع به زودی تغییر نکند، درخصوص روش هایی که برای حفظ زندگی عادی کودکان در این مدت وجود دارد می گوید: سعی کنید تا حد امکان ساختار و روال عادی زندگی را حفظ کنید. می توانید زمان های مشخصی را برای بیدار شدن و خوابیدن، صرف غذا، بازی با والدین و ... تعیین کنید. یک برنامه هفتگی برای کودکان با همکاری آنها تهیه و یک هدف برای رسیدن به آن تا زمان مشخص تعیین کنید. شما همچنین می توانید هر روز یک کار جالب و خاص را انجام دهید تا بی صبرانه منتظر آن باشند، به عنوان نمونه یک مسابقه خانوادگی داشته باشید، پیتزا بپزید، یک گلدان گل بکارید و ...
ولیخانی با تاکید بر اهمیت تفریح و شادی و نشاط والدین و فرزندان در این روزها، خاطرنشان می کند: خندیدن هم زندگی خودتان و هم زندگی فرزند شما را شادتر می کند. این کار باعث آزاد شدن هورمون های شادی سروتونین و اندورفین ها می شود که کمک می کند احساس بهتری داشته باشیم، خندیدن همچنین باعث کاهش تولید هورمون های استرس مانند آدرنالین و کورتیزول می شود، پس تا جایی که می توانید سعی کنید در این روزها کارهایی انجام دهید که شما و فرزندان تان را خوشحال کند و خنده را بر روی لب های شما بنشاند.
انتهای پیام
منبع: ایسنا
کلیدواژه: استانی اجتماعی كودكان اوقات فراغت تابستان کروناویروس کمک کنید بچه ها
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.isna.ir دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایسنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۸۸۵۶۹۷۰ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
واکسن کرونای آسترازنکا چقدر تهدیدتان میکند؟ / اشتباهاتی که مردم را به تزریق این واکسن ترغیب کرد
همشهری آنلاین در گزارشی به خبر غافلگیرکننده ای که چند روز قبل در مورد یکی از معروف ترین واکسن های کرونا منتشر شد پرداخت. واکسنی که در ایران هم مورد استفاده قرار گرفت و بنا به آمار وزارت بهداشت حدود 12 درصد از واکسن های وارداتی یعنی 25 میلیون دوز آسترازنکا بودند. مریم سرخوش نویسنده این گزارش نوشت: بروز عوارض نادر با تزریق واکسن آسترازنکا شامگاه دوشنبه (10 اردیبهشت 1403) مورد تایید شرکت سازنده آن هم قرار گرفت. عوارضی که پیشتر از سوی کشورهای مصرفکننده به ویژه اروپاییها مطرح و حتی در کوران واکسیناسیون جهانی علیه پاندمی کرونا، تزریق آن را متوقف هم کرده بودند. حالا شرکت آسترازنکا گفته که این واکسن میتواند باعث بروز عوارض نادر جانبی از جمله لختگی خون یا کاهش پلاکتهای خونی (TTS) شود. آنها گفتهاند که خطر مرگ ناشی از TTS با ترزیق واکسن آسترازنکا یک در یک میلیون نفر است. این در حالی است که تقریبا 12درصد واکسنهای وارداتی به ایران هم آسترازنکا بود، چیزی حدود 25 میلیون دوز، به همین دلیل یک نگرانی جدید از تزریق این واکسن در اذهان عمومی شکل گرفته. نگرانیای که البته به گفته متخصصان تنها در صورت بروز عوارض در همان روزها و هفتههای ابتدایی تزریق واکسن جدی است اما با گذشت دو سال از زمان تزریق و نبود علائم، دیگر خطری وجود ندارد. به جز این نگرانی، پیگیری از چند متخصص حوزه واکسنها عیانکننده یک وضعیت عجیب دیگر هم هست، اینکه انتشار این خبر باعث شده که بسیاری از دریافتکنندگان آسترازنکا، اکنون سایر مشکلات جسمانیشان را هم با این واکسن مرتبط بدانند، اما کارشناسان حوزه سلامت میگویند که چنین چیزی مورد تایید نیست و در حال حاضر یک عارضه درباره این واکسن مورد تایید قرار گرفته؛ لختگی خون یا کاهش پلاکتهای خونی. هر چند که فواید تزریق واکسنها نسبت به عوارض آن آنقدر بالاست که در بحران پاندمیها نادیده گرفته میشوند. صبج امروز هم بهرام عیناللهی، وزیر بهداشت در پاسخ به خبرنگاران درباره عوارض واکسنهای کرونا گفته «واکسنها از روشهای مختلف تامین شد و از عمدهترین واکسنها سینوفارم چینی بود که نزدیک به 155 میلیون دوز در کشور تزریق شد و کمعارضهترین هم بود. کمیته واکسن هم عوارض را رصد میکند و حداقل ضایعات را در کشور داشتیم.» خطر مرگ ناشی از TTS با ترزیق واکسن آسترازنکا یک در یک میلیون نفر استاولین مرگهای آسترازنکایی موج توقف تزریق واکسنهای آسترازنکا در اروپا از اسفند 99 آغاز شد، ابتلا نروژ، ایسلند، بلغارستان، اتریش، هلند، دانمارک و ایرلند و پس از آنها، فرانسه، آلمان و بریتانیا، استونیا، لیتوانی، لوکزامبورگ، رومانی و لاتویا دستور توقف واکسیناسیون با این واکسن را دادند. همان زمان اتریشیها از مرگ یک پرستار به دلیل اختلال انعقاد خون بعد از تزریق آسترازنکا خبر دادند، پس از آن هم مصرفکننده دیگری در این کشور دچار آمبولی ریه شد. همزمان در دانمارک هم یک مرگ و بروز خونریزی مغزی در بیمار دیگر ناشی از تزریق واکسن ثبت شد. مرگهایی که به صورت موردی در دیگر کشورها هم گزارش میشد و توقف واکسیناسیون با آسترازنکا. آکادمی علمی استرازنکا البته از همان زمان که بحث عوارض قلبی و مرگهای ناشی از ترزیق واکسن آسترازنکا مطرح شد، اعلام کرد خطر مرگ ناشی از TTS (ایجاد لخته خون و کاهش تعداد پلاکتهای خون) یک در یک میلیون نفر است و خطر ریسک ابتلا به TTS هم در کل جهان کمتر از 30 در یک میلیون نفر. این در حالی است که تا پاییز 1402 و بر اساس آمارهای جهانی ۱۳ میلیارد و ۲۷۰ میلیون و ۱۷۰ هزار و ۳۳۲ واکسن کرونا در کشورهای مختلف تزریق شده که بخش زیادی از آنها را سینوفارم چین و رتبه دوم هم به آسترازنکا تعلق دارد. البته آسترازنکا رتبهدار توزیع واکسن در کشورهای مختلف (185 کشور) است و پس از آن فایزر، مدرنا، جانسونجانسون و سینوفارم قرار دارند. هشدار تزریق واکسن در ایران در ایران هم در ماههای نخست شروع واکسیناسیون و ارزیابیهای اولیه توصیههایی به عدم تزریق واکسن آسترازنکا برای گروههای سنی خاص -افراد زیر 40 تا 50 سال به ویژه زنان مطرح شد. البته که با توجه به واردات قابل توجه واکسن چینی (سینوفارم) و بدقولی سازمان جهانی بهداشت در اعطای واکسنهای سبد کووکس (عمده آنها واکسن آسترازنکا بود) به ایران باعث شد که نزدیک به 70 درصد مردم ایران واکسن چینی را تزریق کنند و آسترازنکا در رتبه دوم قرار بگیرد. کیانوش جهانپور، سخنگوی سابق وزارت بهداشت در این باره به همشهری توضیح بیشتری میدهد و میگوید: شرکت آسترازنکا به بروز عوارض نادر جانبی از جمله لختگی خون یا کاهش پلاکتهای خونی با تزریق این واکسن اشاره کرده که مساله جدیدی هم نیست. این موضوع در ماههای نخست شروع واکسیناسیون و ارزیابیهای اولیه در برخی افراد به ویژه در گروههای سنی و جنسیتی خاص مطرح شد. او ادامه میدهد: اساسا مجوز تلقیح این واکسن و سایر واکسنهای کرونا در بدو امر تا ماهها چه در بریتانیا چه اروپا و آمریکا، حتی سایر کشورها مجوز مصرف اضطراری بود که شرایط خود را دارد. همان زمان هم کمیته ملی وقت واکسیناسیون علیه کووید19 در ایران هشدارهایی به ویژه برای افراد زیر 40 سال را مطرح کرد. چون واکسن آسترازنکا به دلیل همین عوارض ولو نادر در همان ماههای نخست در کشورهای اروپایی نیز با فراز و نشیبهایی روبرو شد و در بسباری از کشورها برای گروههای سنی زیر 40 بعضا 50 سال هشدار داده شده بود. آثار یک سیاست اشتباه جهانپور در این باره به یک سیاستگذاری اشتباه هم اشاره میکند و میگوید: فضای غبارآلود رسانهای و تلاش برخی افراد برای وارونهنمایی موضوع، برخی سوءبرداشتها را در پی داشت. چنان که حتی برخی افراد را به سمت تزریق این واکسن در کشورهای همجوار با صرف هزینه بالا کشاند. از سوی دیگر برخی افراد برای اینکه آسترازنکا تقریبا در فهرست مورد تایید اغلب کشورها برای مسافرت قرار داشت، حتی در گروههای سنی زیر 50 یا 40 سال داوطلبانه و مصرانه مبادرت به تهیه این واکسن و تلقیح آن کردند. او درباره میزان تزریق این واکسن در کشور هم بیان میکند: حدود 10درصد واکسنهای تزریق شده در کشور به آسترازنکا تعلق داشت. مبدا این واکسن شرکت آسترازنکا در بریتانیا بود و به نوعی ابتدا تحت عنوان آکسفورد-آسترازنکا مشهور بود. در کشورهای مختلف بیش از یک میلیارد دوز از این واکسن تولید و ترزیق شده. کشورهای اروپای شرقی و جنوبی حتی جنوب شرقی آسیا هم این واکسن تولید کردهاند. سهمیه ایران از کووکس هم عمدتا آسترازنکا بود که محمولههای آن از ایتالیا و مجارستان و ژاپن و کرهجنوبی وارد ایران شد. فواید واکسنها را نمیتوان نادیده گرفت این پزشک تاکید میکند: نباید از نظر دور داشت که هر واکسنی میتواند، عوارضی جانبی داشته باشد اما در عین حال باید بپذیریم، همین واکسنها بسیاری از اپیدمیهای مزمن را نابود کردهاند، این عوارض نه چندان شایع، خاص این واکسن نبوده چنانکه در مورد واکسن آمریکایی جانسون و جانسون هم بروز عوارض بیشتری مطرح شد و این واکسن عملا در خود ایالات متحده محدود و متوقف شد. تبعا مجوز مصرف اضطراری در شرایط خاص و اضطراری پاندمی و همهگیری کرونا صادر شده و این قابل قیاس با وضعیت عادی یا مطالعات پسینی در مورد یک واکسن نیست. جهانپور با بیان این که مقایسه میزان حفاظت ایجاد شده از این واکسنها با عوارض احتمالی آن همچنان برای استفاده از این واکسنها ولو مشروط، گریزناپذیر است و باید آن را با اطلاعات و یافتههای آن زمان باید سنجید، ادامه میدهد: اما همین اطلاعات هم حکایت از آن داشت و دارد که اولا واکسن آسترازنکا و جانسون و جانسون به ویژه برای گروههای سنی زیر 40 سال پرعارضهتر از واکسنهای ایرانی ارزیابی میشدند، چنانکه شواهد و یافتههای بعدی واکسیناسیون با این واکسن و واکسنهای ایرانی مانند کووایران برکت، پاستوکووک، فخرا، اسپایکوژن و... که با فناوریهای متفاوتی تهیه شده بودند نشان از آن داشت و دارد که واکسنهای ایرانی به مراتب کم عارضهتر و چه بسا با قبلیت مصونسازی بالاتری بودند. او البته تاکید میکند که هنوز هم واکسن آسترازنکا به رغم عوارض جانبی نادر آن یکی از موثرترین واکسنها در محافظت از جان میلیونها نفر بهشمار میرود و با توجه به گستره تولید و توزیع انبوه آن در 5قاره نقش موثری در مهار همهگیری کرونا در بسیاری از کشورها داشته است. آسترازنکا رتبهدار توزیع واکسن در 185 کشور جهان است و پس از آن فایزر، مدرنا، جانسون و جانسون و سینوفارم قرار دارند نگران باشیم؟ جهانپور به یک نکته دیگر درباره بروز نگرانی در تزریقکنندگان این واکسنها هم اشاره میکند و میگوید: عمده عوارض نادر آسترازنکا محدود به ساعات، روزها و هفتههای نزدیک به تلقیح بروز کرده و تقریبا برای عموم افرادی که دچار عوارض احتمالی نشدهاند بعد از ماهها و نزدیک دو سال از زمان تزریق جای نگرانی وجود ندارد. اگر کسی این واکسن را ترزیق کرده و طی ماههای گذشته عوارضی نداشته، انتظار بروز عوارض خاص نمیرود. معدود موارد عوارض که در ایران به ویژه در جوانان مشاهده شده هم مانع از آن نیست که کماکان این واکسن را واکسنی موفق در پیشگیری از کرونا و مقابله با کوید19 ندانیم. البته به گفته این پزشک در حال حاضر واکسنهای مؤثر، بروزرسانی شده و با عوارض کمتری مثل برکت پلاس در ایران داریم که میتواند رافع ایمنتر و مؤثرتری برای مشکلات بعدی و احتمالی ناشی از سویههای جدید کرونا داشته باشد. در عین اینکه باید این روند بروزرسانی و حمایت از استمرار توسعه و تحقیق واکسنهای ایرانی کرونا حمایت شود و ادامه داشته باشد. او درباره این که گفته میشود، برخی کشورها این واکسن را برای مردم خودشان استفاده نکردند و به ایران هدیه دادند هم میگوید: به هیچ عنوان درست نیست، آسترازنکا بعد از سینوفارم چین، دومین واکسنی بود که در بسیاری از کشورها تولید و مصرف شد. سایتهای متعدد تولید این واکسن در کشورهای مختلف وجود داشت، از جمله ژاپن، کره جنوبی و حتی هند. در اروپا هم علاوه بر بریتانیا در کشورهایی از جمله ایتالیا، مجارستان و آلمان هم تولید این واکسن صورت گرفت. در آمریکای شمالی و لاتین هم به شدت مورد استفاده بود و آمار تزریق آن در هند هم بالا بود. کانال عصر ایران در تلگرام